Sierra Leone: “So you do know what an airplane is?!”

5u, het getuut van de wekker afgeswiped en wat oogprut weg wrijven. Enkele hanen in de verte houden concert en kraaien om ter luidst. Het gerinkel van 1 (groot)moeder die haar potten leeg schraapt. Het was pikdonker, met het felle licht van de zaklamp mijn tent opbreken en biezen pakken. Ik moest vroeg vertrekken want vandaag wou ik 185 km fietsen richting hoofdstad Freetown

Het tijdsverlies bij de douanecontrole was beperkt maar de frustratie dat elke politieagent me tegen hield steeg dan wel weer. Bij de vierde trok ik agressief/assertief mijn bordeaux paspoort uit zijn grote handen. Amai, ben ik zo’n “douch” geworden? Tgohja, geen tijd te verliezen was het devies! Op de minuut stond alles getimed en ik moest in de kadans blijven. De opzwepende beats van het Franse duo Daft Punk duwde me op verschillende klimmetjes vooruit.

In de namiddag moest ik al meer de rug strekken op de fiets, begon er een herhalende stekende pijn in mijn polsen op te komen en stonken mijn muffe fietshandschoentjes naar al enkele dagen hevig getrap. Mijn benen werden twee blokken beton toen ik op een steil stuk op een lange klim begon te harken en zigzaggen. De onweersbui die op de top losbarstte en de geur van ozon deed loswrikken uit de weg, maakte het enkel nog maar heroïscher (kuch).
 

De beloning in de afdaling met de constante spatten van de voorbijrazende camions mocht er zijn. Daar zag ze ik. De giganten. De giganten van bergen waarrond de stad Freetown was gebouwd. De ondergaande zon en de terugkerende scholieren (allemaal in uniform! Schattig.) waren de toeschouwers van mijn laatste 7 kilometer. Waarvan 5 kilometer klimmen. Klauteren op de reuzen waar ik 50 kilometer lang naar toe keek.

De verzuring kwam tot achter me oren. Even waande ik mijn een echte berggeit maar toen ik na een rotsachtige bocht voor me keek zag ik de haarspeldbochten elkaar opvolgen. I’m out! Bike drop. De laatste 3 kilometer van de 185 moest ik te voet doen. Ellendig en volledig geradbraakt nam ik de afdaling naar het huis van Hassan (de Libanees dat ik had leren kennen in Guinee).

Vermoeid, hoofd volledig tussen mijn schouders, krampen schietklaar in de rechterkuit kwam ik aan bij het kast van een huis van Hassan. De poort ging open, de 3 dikke jeeps en Hassan verwelkomden me. “I could cry”. “Don’t do that” zei Hassan. Komaan hé man, we zijn hier wel venten, en mijn kinderen en vrouw kijken mee vanop het balkon. Hoorde ik hem denken.

De verwelkoming was warm, knus en veilig. Na een dikke peer te hebben afgezien kreeg ik mijn eigen appartement (!). Living, 2 slaapkamers, douche, TV, … alles voor mij. Zij leefden in de bovenverdieping. Uitgeput maar evenveel door de verbazing viel ik op een stoel en gaf me 5 minuten om dit alles op te nemen. Trots op 185 km en omvergeblazen van de gastvrijheid.

’S avonds werd ik volgepropt met Libanees eten met in de verte de lichtjes van de boten op de zee. Een pakje sigaren ‘dabei’ en praten met Hassan en zijn dochter. Over Freetown, de burgeroorlog, sjiisme, Libanon, etc. Met de blazende airco en de geur van zacht vers gewassen lakens voelde ik me als een gelukkig klein kind in mijn tweepersoonsbed.
 

De volgende dagen kreeg ik telkens mijn zakgeld van Hassan (tegen pruttelen bracht weinig zoden aan de dijk) om de stad te bezoeken. Wat een fantastische stad! Toen ik in de “Key-Key” zat (een driewieler taxi) viel mijn mond *klak* open van verbazing. Rechts zag je de scherpe dikke bergen en links de zee die zich op en neer trekt. Sjoh. Daarnaast heeft de stad enorm veel geschiedenis.
 

De naam Freetown komt van de vrije slaven die terugkwamen van Amerika naar Afrika om hier weer hun leven te heropstarten. Even weer de onderzoeker spelen, net zoals op dag 2 in Sevilla. Amai, waar was de tijd. Een rilling over mijn rug, de eerste keer dat een deel van de reis nu al in het hokje herinnering zit en ik er op die manier van na geniet.
 

Met een hoop verhalen, liefde en warmte van mijn gastgezin én hespenworst in potten/sardienen in blik/3 liter energydrink (hij is de CEO van dé drankenhandel van Sierra Leone) in de rugzak begon ik aan een pittige 4-daagse richting Monrovia, hoofdstad van Liberia. In etappe 1 kreeg ik het na zoveel keren op mijn heupen. Op het gemak mijn broodje met choco verorberen en aan de overkant hoor ik ze al. “Hey Whitey, whites man, Mr. White come here”.

Gewoon negeren, Warre. Nowpe. Huppelend en met een grote glimlach komen ze dan maar naar mij. Meteen doorprikte ik hun vriendelijkheid. Je ruikt ze al van ver. Na wat chitchat vragen ze je nummer. “Because we are friends men!” Kordaat zei ik. Maar ik ga nooit sturen, vraag mijn nummer niet, ik ben eerlijk. (Ben ik nu weer een “douch”?) De verwarring en het ongeloof in hun gezicht deed mijn hart barsten maar niet breken.

Op de fiets beet ik mijn onderlip ruw van twijfel. Toch bleef ik zeker van mijn stuk, het heeft geen zin om mijn nummer te geven, je moet wat hard zijn. In de namiddag ontmoette ik twee Israëli’s in het winkeltje aan het tankstation (de enige plek met airco, oh!). Met handen in de zij geloofden ze niet wat ze hoorden. “Wat? Beetje met je fiets door deze landen rijden?” “So you know what an airplane is?!” Met een dikke guitige lach en een stevige handdruk namen we afscheid.

Zoals de voorbije weken kreeg ik het weer lastig rond 14u-16u. De “doefte” laat de energie uit mijn lichaam stromen. De kleine dorpjes keken maar verbaasd naar die hijgde-grimas-trekkende-blanke-bebaarde-zot op zijn fiets. In één dorpje sloeg tijdens mijn pauze de verbazing om in agressie. Met mijn zakmes peuterde ik de sardienen uit het ijzeren blik. Opeens schreeuwden enkele vrouwen: “Oboto oboto (blanke, blanke) give me money!” Vriendelijk schudde ik van nee.

“Oboto, don’t you hear me?!” “Give me money man”. De vrouwen gingen niet akkoord, ik schuifelde wat meer op mijn tuinstoel van ongemak. Tot de oudere man, met glazen oog, hen toeschreeuwde. Ijsstil met de hete zon. Skills. Om hem te bedanken kreeg hij mijn voorlaatste blik sardienen. Zijn mondhoeken krulden omhoog en hij legde zijn hand ter hoogte van zijn hart.

In de dying 10 kilometer was het tijd voor een nieuw TIA momentje. Een fietser (zeldzaam ras) nam me mee in zijn wiel. Niets speciaals, maar op zijn bagagedrager was een grote band vastgemaakt met plastiek rond. De band was volgestouwd met levende kippen, want uit het gat popte een kippenkop die mee shakete met het tempo van de fietser.

​​​In het stadje van Mile 91 had ik niet veel tijd om een slaapplaats te zoeken. In de schemerdonkerte en roze wolken viel mijn oog op een huis met een mooi bloemenperk. Daar woonde de gepensioneerde Schot John. Er was nog een kamer over waar ik mijn tent kon zetten. Tijd om me te wassen en tent klaar te zetten kreeg ik niet, eerst een theetje drinken en wat babbelen.

Hij was jaloers op mijn reis. Zelf heeft hij met een maat door Frankrijk gefietst met enkel 2 zakken rode wijn en twee stokbroden. Geen geld, verder niets. Het romantische beeld van hun onderneming werd snel doorprikt want ver zijn ze niet geraakt. Elk jaar had hij zijn nieuwsjaarbelofte om dat nog eens te doen, na 40 jaar heeft hij het nog steeds niet opnieuw gedaan. We wisselden nummers uit want hij wou weten als ik veilig in Liberia zou aankomen.

De volgende ochtend opnieuw bij zonsopgang vertrokken, als ontbijt hespenworst uit blik (stinkt echt). De mist werd doorzeefd en opgelost door de zon die vannachter de bergen te voorscheen kwam. Het beloofd (alweer) een warme dag te worden, alles verliep vlot tot ik aan het stadje ‘Bo Town’ kwam. Daar kwam ik in de clinch met een douanier.

Voor elke stad is er politiecontrole, altijd moet de lokale bevolking een briefje ‘leones’ in het handje duwen. Dan gaat de ‘slagboom’ (gepromoveerde tak) miraculeus naar boven. Ik heb nog nooit moeten betalen. Tot nu, de douanier bekeek mijn paspoort en zei dat ik een verblijfsvergunning nodig heb. Nee, ik heb al een toeristenvisum.. Boven zijn hoofd ging een bordje van “don’t pay bribe money”. Oh ironie.

De hevige woordenwisseling transformeerde in roepen, smijten en het opspannen van de wijsvingerspieren. Ik ging er de politie bij halen (die zaten aan de overkant). Na heel mijn relaas, haalde de politie-officier zijn schouders op en draaide in een nanoseconde zijn rug (get your shit togheter, white boy).

Ok, opnieuw de discussie aangaan. Geen haar op mijn hoofd die ging betalen voor een document die ik niet nodig had. De douanier werd woedend en blies volgende woorden uit: “denk je dat je beter bent dan ik, omdat je gestudeerd hebt ofzo?! IK ben wel douanier’. Opeens kwam er een jonge agent in burger deus ex machina langs en zei: “laat die jongen gewoon gaan”.

Oef, nog altijd geen smeergeld moeten betalen maar wel 4 “douch” punten gestegen vandaag. Soit, doel heiligt de middelen in dit geval. De rest van de dag ging goed, mensen waren vriendelijk onderweg en vroegen naar mijn verhaal en ik kreeg een prieel als afdak om mijn tent te plaatsen.
 

Nog één dag, nog 120 kilometer en dan zat ik over de grens in Liberia. Maar die plannen waren te rooskleurig. Het was 120 kilometer met grind-, aarde-, en kleiwegen. Toen het fel begon te regenen én ik nog eens verkeerd had gereden waardoor ik 7 kilometer moest wandelen (te steile beklimmingen/afdalingen) wist ik dat Liberia halen zeer moeilijk was.

Knop omdraaien en genieten dat ik door dit stukje Sierra Leonees regenwoud mag tjezen. Putten ontwijken, door plassen dokkeren en té snel met mijn smoel in de modder kletsen. Rechterflank volledig in de licht bruine drek. Langs/over rivieren wandelen via kleine plankjes en in de dorpjes echt aangestaard worden. De natuur was prachtig. Exotische fruitbomen, palmbomen, oneindig donkergroene heuvels die elkaar opvolgen, … Fantastisch. Ik bleef verder fietsen tot het bijna donker werd om dan een dorpje te zoeken.

In Fairo kreeg ik escorte van enkele blote jongetjes die me wilden tonen waar de ‘chief’ woont. Hij zou wel kunnen kijken voor een slaapplaats. Uiteindelijk belandde ik bij de zieke, verbitterde ex-chief die wel een groot hart had en mij een plaats gaf voor de tent en een emmer water om me te wassen. De regen hield eindelijk op.

Met een portie spaghetti in een plastieken zwarte zak zat ik in een ouderwetse tuinstoel. Gefixeerd op de waterpomp verzonk ik in mijn gedachten en dacht ik: “waar ben je nu weer beland, Maertens”.